Publicatie: Speciaal onderwijs: vergeten groep in het beleid

Algemeen

Informatie

Titel

Speciaal onderwijs: vergeten groep in het beleid

Alternatieve titel

Cultuur+Educatie 45

Documentvorm/materiaal

digitale publicatie

Jaar van uitgave

2016

Ouderrelatie

Cultuur+Educatie

Nummer

Pagina’s

8-28 p.

Annotatie

Met literatuuropgave.

Introductietekst

De rijksoverheid wil met beleid en regelingen alle kinderen en jongeren in aanraking brengen met kunst en cultuur. Leerlingen op speciale scholen lijken echter een vergeten groep in het cultuureducatiebeleid. Onderzoek van Dirk Monsma en Sanne Smith naar de situatie op deze scholen toont aan dat de positie van cultuuronderwijs niet sterk is. Actie van de rijksoverheid is daarom zeer gewenst.

Samenvatting

Situatieschets speciale scholen

Speciale scholen is een verzamelnaam voor drie schooltypen: speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs.
Uit het onderzoek blijkt dat op speciale scholen:

beduidend meer kunstdocenten werken dan in het regulier onderwijs;
cultuuronderwijs voor de meeste leerkrachten onbekend terrein is;
cultuuronderwijs vooral rust op de schouders van enthousiaste kunstdocenten, leerkrachten en cultuurcoördinatoren.

Verschillen sbo en (v)so

Naast bovenstaande overeenkomsten zijn er ook verschillen tussen het sbo en (v)so.
Voor het speciaal basisonderwijs (sbo) geldt dat:

de meerderheid van de leerkrachten zich niet bekwaam acht om in een kunstvak les te geven;
vakleerkrachten onder druk staan door bezuinigingen en fusies;
financiën beter zijn geregeld dan in het regulier onderwijs;
cultuuronderwijs onvoldoende verankerd is door de beperkte aanwezigheid van een cultuurcoördinator en weinig structurele samenwerking met culturele instellingen;
de wens bestaat om leerlijnen te ontwikkelen, hoewel er weinig draagvlak voor cultuuronderwijs is.

In het (voortgezet) speciaal onderwijs:

zijn relatief veel kunstdocenten werkzaam;
is cultuuronderwijs verankerd door de aanwezigheid van cultuurcoördinatoren, structurele samenwerking met culturele instellingen, draagvlak en voldoende financiën;
is er onduidelijkheid over de positie van het vak CKV;
krijgen jongeren geen CJP cultuurkaart.

Gewenste actie van de rijksoverheid

Op basis van de resultaten doen de onderzoekers de volgende beleidsaanbevelingen:

Stel vso gelijk aan voortgezet onderwijs en geef de tieners een CJP Cultuurkaart.
Analyseer verbetermogelijkheden voor scholen door ze mee te nemen in lopende onderzoeken als de monitor cultuureducatie in het primair onderwijs en het peilonderzoek onder regie van de onderwijsinspectie.
Nodig actief speciale scholen uit bij het programma Cultuureducatie met Kwaliteit en de Impuls Muziekonderwijs.
Geef in deze programma’s aandacht aan gevoelde belemmeringen en zet culturele instellingen en voorloperscholen in om die belemmeringen op te heffen.

Aanpak van onderzoek

Voor de situatieschets speciaal basisonderwijs verrichtten de onderzoekers een heranalyse van de verzamelde gegevens voor de Monitor cultuuronderwijs in het primair onderwijs & programma Cultuureducatie met Kwaliteit (2013-2014). De responsgroep bestond uit 55 scholen. Voor het (voortgezet) speciaal onderwijs stelden de onderzoekers zelf een enquête op, die in het voorjaar van 2015 door 120 scholen (54 speciaal onderwijs en 66 voortgezet speciaal onderwijs) zijn ingevuld.

Trefwoorden

speciaal onderwijs, onderwijsbeleid, rijksoverheidsbeleid, cultuureducatie, cultuureducatiebeleid, tijdschriftartikelen, Regeling Cultuureducatie met Kwaliteit, cultuurkaart, basisonderwijs, voortgezet onderwijs, cultuuronderwijs, statistieken, docenten, resultatenCmK

Auteurs (2)

Auteur	Corporatieve auteur	Rol
D. Monsma
S. Smith