Publicatie: Kunstonderwijs & artificiële intelligentie

THEMA: KUNSTONDERWIJS & ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE

Intro Move 37
Door Lennie Steenbeek, p. 19

Zonder AI-geletterdheid leveren we kunst en cultuur uit aan Silicon Valley
Door Daniel Lechner, pp. 20-23
Is het een goed idee om AI een plek te geven in kunst- en cultuureducatie gezien de verhitte debatten tussen voor en tegenstanders? Een goede basis van AI-geletterdheid en AI-wijsheid is nodig.

Muziek produceren met AI. De gereedschappen die je kunt inzetten
Door Lennie Steenbeek, pp. 26-27
Tijdens de productie van de Nederlandse inzending voor het AI Songfestival 2020 zegt deelnemend muzikant/rapper Willie Wartaal ‘[…] ik ging er in met het idee dat de AI een heel af liedje zou maken, maar dat was niet zo[…]’. Wat zijn dat wél de mogelijkheden van AI en muziekproductie? Een gesprek met producer en research scientist Janne Spijkerwet. Volgens Spijkervet biedt het gebruik van AI-modellen kansen voor muziekonderwijs en ook jongeren zonder muzikale achtergronden in te wijden in de muziek. Niet iedereen heeft immers de mogelijkheden om een muziekinstrument te leren bespelen. Gebruik van AI kan ervoor zorgen dat je sneller met plezier kan gaan spelen.

Betere opdrachten dankzij AI
Door Eric van der Plicht, p. 29
ChatGPT is een welkome ontwikkeling voor het onderwijs. Doordat AI goed abstracte informatie kan reproduceren , moeten opdrachten meer gericht zijn op de geleerde ervaring van de leerling. Dat dwingt docenten opdrachten context- en persoonsgebonden te maken. Het zal zorgen voor betere en leukere opdracht vind Eric van der Plicht.

Generatieve AI: ezel of koppige leerling?
Door Laurens Vreekamp, pp. 30-32
Wie werk wil maken dat verrast, prikkelt, schuurt of bevraagt, kan zich beter niet verlaten op AI-software alleen. Maar als schrijfassistent, brainstormerhulp of visuele inspirator kan de relatief nieuwe technologie wel degelijk creatief nut hebben. Al was het om AI eens flink tegen zichzelf op te zetten.

Kunst(matige)analyses in de klas
Door Karen Wiegmink-Oliehoek, p. 33
Docent beeldende vorming, CKV en kunst beeldende vorming keek de kunstanalyses van haar leerlingen na met behulp van AI en keek vervolgens met haar leerlingen wat dat opleverde.

AI en beeldvorming : Hoe technologie raakt aan ons menszijn
Door Jelle van der Ster en Andrea Rhodenborgh, pp. 36-39
Wat is de impact van technologie op onze samenleving? En hoe stimuleer je een kritische houding ten aanzien van AI in de klas? Hoe laat je je leerlingen voorbij sciencefictionclichés fantaseren?

De kunst van prompt design
Door Tom van de Wetering, pp. 40-41
Op sociale media vliegen de tips voor het ontwerpen van goede prompts je om de oren. Hoe kun je deze nieuwe kennis en vaardigheden zinvol integreren in je lessen en opdrachten?

Ethische standaarden van kinderen bij AI
Door Karolina la Fors, pp. 43-45
ChatGPT, DALL-E, Snapchat YouTube en Google Assistent. Zomaar vijf veel voorkomende systemen die gebruik maken van kunstmatige Intelligentie. Er zijn dagelijks ontzettend voor AI-producten, apps en systemen in huishoudens, op school en in de stad in gebruik waar kinderen – nu en in de toekomst – meer dan ooit mee te maken krijgen en die hen, vaak onbewust, beïnvloeden.

AI in het (kunst)onderwijs: Systeemtechnologie die vraagt om actief experimenteren
Door Esther Schaareman, pp. 46-47
Wat kan AI betekenen voor het onderwijs en hoe kan onderwijs in AI eruit zien? Onder andere deze vragen legde Kunstzone voor aan Wietse van Bruggen, AI-specialist bij Kennisnet. Hij kijkt niet alleen naar gebruiksmogelijkheden, maar vooral naar de maatschappelijke gevolgen van AI en hoe je deze technologie kunt implementeren.

ALGEMEEN
Handen uit de mouwen! Kunstzinnige activiteiten ontwerpen via backward design
Door Koen Crul, pp. 8-11
Voor leerkrachten in het basisonderwijs is het een uitdaging om kunstzinnige activiteiten te ontwerpen, zeker als ze geen specialist zijn in de kunstvakken. In zijn onderzoek voor de Master Kunsteducatie (Fontys) ging Koen Crul na hoe Backward design leerkrachten kan helpen effectieve en doelgerichte lessen te creëren, ook als ze minder vertrouwd zijn met muziek, drama, dans en beeldende kunst.

Succesvolle vo-filmpraktijken
Door Vincent Hodde, p. 12
Er zijn steeds meer voorbeelden van scholen die film in hun curriculum hebben. Het Netwerk Filmeducatie interviewde schoolleiders en leraren over hoe zij filmeducatie inzetten. In dit artikel aandacht voor scholen die film succesvol in hun onderwijspraktijk hebben gebracht.

Workshop met concert. Experimenteren met componeren en naar een concert
Door Iris Heijmans, pp. 14-15
De Workshop met concert van Het Concertgebouw Amsterdam is ontwikkeld om bovenbouw havo- en vwo-leerlingen inzicht te geven in hoe een muziekstuk is opgebouwd. Vervolgens ervaren ze hoe je met de bouwstenen uit zo’n muziekstuk zelf een compositie kan maken. Door deze verdieping zullen de leerlingen en concert heel anders beleven.

Cultuurcoördinator in het vo. Meerwaarde of meer werk?
Door Joan Poortman, pp. 16-18
Schooljaar 2021-2022 startten LKCA en verschillende culturele instellingen in vier regio’s, waaronder Cultuur Oost, Kunstloc Brabant, Kunst&Cultuur Drenthe en Kunst Centraal een pilot in de vorm van een korte training voor cultuurcoördinatoren in het vo. De training is ondertussen geëvalueerd en wordt in het schooljaar 2023-2024 voortgezet. Wat brengt de training docenten in het vo? Een gesprek met Max van Alphen, specialist Cultuureducatie bij het LKCA, Robin Brugman, Kunstloc Brabant en Nora Bareman, oud-cursist en docent kunstvakken in het vo.

Design Thinking. Creëren, innoveren en leren: creatieve oplossingen voor complexe uitdagingen
Door Eline Zwart, pp. 48-49
Wat is Design Thinking? Wie gebruiken Design Thinking en hoe kan Design Thinking ingezet worden in het onderwijs?

Aanraking als feedback. Kan dat (nog)?
Door Saskia Sap, pp. 52-53
In dit artikel wordt ingegaan op de vraag hoe de dans-leeromgeving sociaal veiliger gemaakt kan worden, ook in het onderwijs. Dit naar aanleiding van het rapport Schaduwdansen, een onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in het dansen. Met tips voor dansdocenten.

Samen verwonderen. Een museum voor de toekomst maken met en voor het onderwijs
Door Kris van Veen, pp. 55-57
Een tentoonstelling primair ingericht voor het onderwijs. Met die ambitie werkt het Museum Catharijneconvent met diverse experts, organisaties en natuurlijk docenten en leerlingen aan een nieuwe vaste collectiepresentatie. Hoe pak je dat aan? Hoe komt al die input samen in een succesvol eindresultaat?

De (onverwachtse) ontmoeting. Vertellen, luisteren en ontmoeten in kunstonderwijs
Door Joran Koster en Ellen Oosterwijk, p. 58

RUBRIEKEN & COLUMNS
Beeldreportage Jeroen van der Most: Letters from Nature
Jonge Kunstbelevers. Gido Dirkmaat
Beeldreportage. Dead End Gallery
De Canon van Rop. Puzzelen op het dak
Centerfold. Tekening van AI
Buitenblik Oumaima Hajri
Weerwerk Simon Uyterlinde: Thuisbasis
Van Gerwen denkt door. Spotify verdunt de muziek
De stagiair(e) Babs Oussoren
Beeldreportage. Frank Hutchison
Achter de schermen
Cultuurbarbaar
Lidstaat & Helpdesk VLS/VONKC: Bevoegde kunstvakdocenten zijn hard nodig in het po, p. 66